Oświadczenie Duchownych Diecezji Mazurskiej ws. narastającej fali przemocy

OŚWIADCZENIE
DUCHOWNYCH DIECEZJI MAZURSKIEJ
KOŚCIOŁA EWANGELICKO-AUGSBURSKIEGO W RP

W SPRAWIE

NARASTAJĄCEJ FALI PRZEMOCY

Mrągowo, 3 grudnia 2019 r .

 

Polacy, jak mało który naród, najlepiej powinni wiedzieć do czego prowadzą dyskryminacja oraz przemoc i jakie są ich skutki. To nasza ojczyzna w trakcie II wojny światowej poniosła ciężkie straty nie tylko materialne, ale przede wszystkim ludzkie. Na terenie naszego kraju nazistowski okupant Czytaj dalej „Oświadczenie Duchownych Diecezji Mazurskiej ws. narastającej fali przemocy”

Zwierzchnik Diecezji w TVN24

Dziś w programie Polska i Świat w TVN24 o godz. 21:15, Zwierzchnik Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP Ksiądz Biskup Paweł Hause odniesie się do wydarzeń, które miały miejsce w Białymstoku, w trakcie Marszu Równości.

Ksiądz Biskup Paweł Hause zwierzchnik Diecezji Mazurskiej Kościoła Ewangelicko – Augsburskiego w Polsce, odniósł się do wydarzeń, które miały miejsce w Białymstoku: „Stanowczo potępiam ataki na uczestników marszu równości w Białymstoku. Nie ma naszej zgody na odbieranie godności i poniżanie żadnej mniejszości, również osób LGBT”. Wypowiedź m.in. na Twiterze zobaczyło 30.000 osób.

Poniżej prezentujemy stanowisko Księdza Biskupa Pawła Hause.

Czytaj dalej „Zwierzchnik Diecezji w TVN24”

Ewangelicy Mazurscy w drodze do niepodległości Polski

Od czasów Reformacji poprzez okresy zaborów na terenach obecnych Mazur działało wielu Mazurów Ewangelików obrońców polskości i języka polskiego. Wielu wybitnych nauczycieli, humanistów, drukarzy, czy wydawców polskich ksiąg religijnych, głównie Biblii i śpiewników. Było też wielu duchownych ewangelickich, studiujących na uniwersytecie w Królewcu. Ich językiem był język polski.

Wśród najważniejszych: Jan Seklucjan, Stanisław Murzynowski, ks. Krzysztof C. Mrongowiusz, ks. Gustaw Gizewiusz.

W latach późniejszych, wiodących do niepodległości, w okresie przed II Wojną Światową i w trudnych czasach powojennych, swą szczególną aktywność wykazali tzw. ludowi działacze Mazurscy. Prześladowani za trud organizowania i wspierania polskości wśród Mazurów. Represjonowani przez władze hitlerowskie, a później także przez komunistów, niejednokrotnie zakatowani na śmierć. Nie wszyscy byli męczennikami, choć wielu z nich tak. Obok nich są nazwiska gromadkarzy, członków ruchu przebudzeniowego w Kościele Ewangelickim, sprzeciwiających się nacjonalizacji i germanizacji. Łączyła ich miłość do Mazur i języka polskiego, języka Biblii, kancjonałów ewangelickich i polskich ewangelickich nabożeństw. Propaganda antyewangelicka po II Wojnie Światowej sprawia, że wszystkich Mazurów, w tym też i polskich ewangelików definiowano jako Niemców, by przejąc ich majątek, by odebrać im prawo do bycia gospodarzami u siebie. Pisał o tym ewangelicki pisarz E. Kruk, ukazał też dobitnie niezwykle poruszający film „Róża”.

Byli tu więc od wieków Polacy, Ewangelicy, Mazurzy lub jak niektórzy, tylko związani sercem z Mazurami.

Przygotowałem 100 nazwisk, ale wymienię tylko kilka najważniejszych. Wśród nich Ewangelików walczących o polskość Mazur znaleźli się:

Hugon Barke – wydaje polskie publikacje wśród Mazurów;

Karol Barke – za swą propolską działalność na Mazurach oskarżony o najcięższą zdradę, zgładzony w niemieckim więzieniu w Moabicie;

Reinhold Barcz – gromadkarz, obrońca wiary i polskości;

Franciszek Bąkowski – za mazurską działalność propolską więziony na Pawiaku;

Józef Biedrawa – zainspirowany działalnością Wojciecha Kętrzyńskiego zbierał dowody polskości Mazur, w czasie wojny poszukiwany przez Gestapo ukrywał się, zmarł w 1941 roku, jego prochy przeniesiono po wojnie do Warszawy, gdzie spoczywa w Alei Zasłużonych;

Emilia Sukertowa Biedrawina – żona Józefa Biedrawy – jedna z najwybitniejszych postaci w powojennej historii Mazur, historyk, działacz społeczny na Mazurach, odznaczona Krzyżem Kawalerskim Polonia Restituta i Odrodzenia Polski, pochowana w Olsztynie w 1970 r.

Jan Bocian – mazurski działacz ludowy, więzień obozu koncentracyjnego, zmarł w 1981 roku w Szczytnie

ks. August Grzybowski – ostatni proboszcz polskiej Parafii w Królewcu;

Ks. Gustaw Rudolf Gundlach – pisarz religijny, publikował w „Zwiastunie Ewangelicznym”, wspierał biednych, starał się łagodzić antagonizmy pomiędzy katolikami i ewangelikami, pomiędzy Niemcami i Polakami;

Jan Jagiełko Jaegerthal – w tajnej organizacji wojskowej w 1918 r. przygotowywał zbrojne powstanie na Mazurach, Warmii i Powiślu, wielokrotnie aresztowany, zginął zagazowany w Dachau;

Michał Kajka – pisarz, poeta, szykanowany przez władze hitlerowskie, pośmiertnie odznaczony orderem Polonia Restituta;

gen. Edmund Kessler – urodzony w Suwałkach, szef sztabu generalnego, odznaczony krzyżem Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Oficerskim Legii Honorowej;

Wojciech Kętrzyński – działacz narodowy, umiera w 1918 r. nie doczekawszy wolnej Polski;

Paweł Klimosz – z powodu propolskiej działalności więzień Dachau i Oranienburga, po wojnie aktywnie działał na rzecz Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego;

Robert Kożusznik – ludowy działacz Mazurski, redagował Gazetę Mazurską;

Bogumił Leyk – obrońca wiary ewangelickiej i polskiej mowy;

Emil Leyk – członek Mazurskiego Związku Ludowego, w okresie II Wojny Światowej działał w konspiracji;

Fryderyk Leyk – pisarz mazurski, działacz polski na Mazurach, podobnie prześladowany – określany jako trybun ludu mazurskiego;

Wiktor Marek Leyk – pośród wielu aktywności i osiągnięć, poseł na Sejm I kadencji;

Bogumił Linka – wraz z Adamem Zapatką działaczem ruchu gromadkarskiego, uczestniczył w delegacji paryskiej, domagał się przyłączenia Mazur do Polski bez plebiscytu, oskarżony o zdradę, aresztowany, zmarł w skutek pobicia przez bojówki niemieckie w 1920 r.

ks. Ewald Lodwich-Ledwa – działacz na rzecz polskości Mazur, pobity dotkliwie przez bojówki niemieckie, w czasie II Wojny Światowej działał w konspiracji w AK, udzielał schronienia represjonowanym i ściganym przez Niemców działaczom mazurskim;

Karol Małłek – działacz narodowy na Mazurach, poszukiwany w czasie wojny przez Gestapo ukrywał się, nazywany był królem Mazurów, zmarł w 1969 roku w Krutyni, pochowany w Olsztynie, gdzie żegnały go tłumy;

Edward Małłek – jego brat, podporucznik Wojska Polskiego, bierze udział w kampanii wrześniowej, więzień oflagu;

prof. Janusz Małłek – kolejny z rodu, znów jeden z najwybitniejszych historyków, znawca tematyki historycznej ewangelickich Mazur, związany z Olsztynem i Toruniem;

Jan Karol Sembrzycki – folklorysta, współpracownik Wojciecha Kętrzyńskiego, wydawał m.in. Kalendarz Ewangelicko – Polski dla Mazur, Śląska i Kaszubów oraz wiersze Kajki;

Michał Żywiec – jak wielu jemu podobnych aktywnie działał na rzecz przyłączenia Działdowszczyzny do Polski, wałczył o polskość Mazur i Ewangelicyzmu, zesłany do obozu koncentracyjnego, zwolniony na skutek interwencji ludu Działdowszczyzny, do końca wojny nadzorowany przez Gestapo.

Ks. Bp Juliusz Bursche, którego rząd polski powołał jako rzeczoznawcę do spraw mazurskich i skierował do prac komisji traktatowej w Paryżu, gdzie złozył przedstawicielom Ententy „Memoriał w przedmiocie protestantów polskich w Prusach Wschodnich”. Na jego wniosek Konsystorz ewangelicki w warszawie podjął akcję na rzecz przyłączenia Mazur do Polski. W 1919 r. objął przewodnictwo Komitetu Mazurskiego podczas plebiscytu na Mazurach. W okresie II Wojny Światowej zamęczony przez Niemców w więzieniu, zmarł jako Polak, Ewangelik, obrońca polskości i Mazurów. Pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego przez Prezydenta RP w dniu 100. rocznicy Niepodległości Polski.

Tylko 2 osoby spośród wymienionych żyją do dziś. Pozostali odeszli do wieczności.

Ich związek z Kościołem Ewangelickim potwierdza polskość luteranizmu na tym terenie, gdzie żyli także niemieccy i polscy katolicy, polscy i niemieccy ewangelicy, Warmiacy i Mazurzy, Żydzi i wielu innych. Dziś jednak podkreślamy suwerenność państwa, w którego granicach znaleźli się ci, którzy o polskość walczyli, cierpieli lub oddali za nią życie. Niech ich nazwiska zostaną zapamiętane. Ze względu na niesprawiedliwość dziejową przede wszystkim więc oni: Ewangelicy Polacy Mazurzy.

Cześć ich pamięci!

Związek Mazurów Ewangelików Polaków z Polską, naszą wspólną ojczyzną, ale też zatroskanie o poszanowanie praw mniejszości i kształt RP, wyraziliśmy jako Diecezja Mazurska w specjalnym oświadczeniu Synodu Diecezji Mazurskiej. Przez ostatnie 73 lata polscy ewangelicy na terenie Mazur budują wspólny dom wraz z tymi, którzy tutaj po wojnie napłynęli. Również i w tym ostatnim okresie znalazło się wielu ewangelików oddanych Polsce i również wielu wybitnych.

W roku szczególnym, bo jubileuszowym, chcemy dziś razem się modlić i świętować. Na co dzień zaś chcemy żyć i pracować w pokoju dla dobra naszej wspólnej ojczyzny.

Słowo Boże przypomina nam: „Błogosławiony naród, którego Panem jest Bóg”.

Niech Bóg Wszechmogący pobłogosławi to dzisiejsze dziękczynne nabożeństwo.

 Ks. Bp Paweł Hause

List Pasterski Biskupa Kościoła – 18.01.2019

Drogie Siostry i Bracia w Jezusie Chrystusie!  

W naszych kościołach rozbrzmiewają dziś słowa zapisane w Liście do Rzymian:

„Miłość niech będzie nieobłudna. Brzydźcie się złem, trzymajcie się dobrego. Miłością braterską jedni drugich miłujcie,  wyprzedzajcie się wzajemnie w okazywaniu szacunku, w gorliwości nie ustawając, płomienni duchem, Panu służcie, w nadziei radośni, w ucisku cierpliwi, w modlitwie wytrwali.” (Rz 12,9-12)
Czytaj dalej „List Pasterski Biskupa Kościoła – 18.01.2019”